Temat wraca do mnie w trakcie codziennych zadań, gdy słyszę jak wiele osób używa zamiennie pojęć UX (ang. User Experience) oraz użyteczności (ang. Usability). W tym artykule postaram się więc opisać krótko te dwa pojęcia oraz wytłumaczyć istniejącą między nimi różnicę.
Użyteczność (usability) – co to jest?
Miara wydajności, skuteczności i satysfakcji użytkownika, z jaką dany produkt może być używany dla osiągnięcia danych celów przez danych użytkowników.
UŻYTECZNOŚĆ WG NORMY ISO 9241-11
Przez użyteczność (ang. usability) możemy rozumieć więc to, jak łatwo i sprawnie użytkownik osiąga swój cel korzystając bezpośrednio z danego produktu.
Należy zwrócić uwagę, że mówimy tutaj o bezpośrednim kontakcie użytkownika grupy docelowej z produktem. Miara satysfakcji podana w normie ISO rozumiana jest tu jako brak czynników stresogennych i przeszkadzających w korzystaniu z produktu.
Użyteczny produkt posiada następujące cechy:
- skuteczny (pozwala osiągnąć mój cel),
- wydajny (działa szybko i sprawnie),
- bezstresowy (korzystanie z niego nie rodzi problemów).
Czym jest UX (user experience)?
Całość postrzegania i reakcji osoby, które są wynikiem korzystania lub przewidywanego korzystania z produktu, usługi lub systemu.
USER EXPERIENCE WG NORMY ISO 9241-210
Czym jest i czemu służy UX zasługuje na osobny artykuł, więc skupmy się jedynie na zakresie tego pojęcia.
UX (ang. User Experience) to całokształt obcowania użytkownika z danym produktem lub usługą. W odróżnieniu od użyteczności, UX skupia się również na wyglądzie, emocjach i psychice użytkownika danej grupy docelowej, przez co jest znacznie szerszym pojęciem.
W książce Badania jako podstawa projektowania User Experience autorki piszą, że UX najprościej opisują trzy cechy:
- użyteczność (osiągnięcie celu, wydajność, ergonomia)
- atrakcyjność (pożądanie, chęć korzystania, ładny wygląd)
- pozytywne emocje (radość z użytkowania)
Usability a User Experience
Podsumowując, użyteczność ogranicza się do bezpośredniego kontaktu z danym produktem (np. w trakcie korzystania z intefejsu), a user experience i dotyczy doświadczenia użytkownika na wszystkich punktach styczności i obejmuje jego opinię, emocje i reakcje psychofizyczne.
Użyteczny produkt pozwoli użytkownikowi po prostu osiągnąć swój cel bez stresu, a produkt z dobrym UX sprawi, że użytkownik będzie czuł przyjemność w trakcie użytkowania, a nawet emocjonalne przywiązanie.
